Đến với bài viết ngày hôm nay, Fao sẽ hướng dẫn cho các bạn kỹ thuật trồng chanh dây cũng như là các chăm sóc cho cây để thu được quả chanh leo có chất lượng và năng suất cao nhất nhé.
Kỹ thuật trồng chanh dây
Trong cách trồng chanh dây thì Fao chia nhỏ thành 6 bước chính, mỗi bước tương ứng với một công đoạn, mỗi công đoạn bạn cần thực hiện theo đúng quy trình, kỹ thuật để đảm bảo cây được khỏe, phát triển tốt nhé.
1. Yêu cầu điều kiện sinh thái của cây chanh leo
Về cơ bản, bạn có thể trồng cây chanh leo tại bất cứ vùng miền trên toàn quốc. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao, nhiều trái, thì giống cây này yêu cầu có những điều kiện sinh thái sau:
Vùng trồng:
Cây chanh dây tím phù hợp với các vị trí á nhiệt đối, có độ cao trung bình trong khoảng từ000 đến 2.000m so với mực nước biển.
Còn đối với cây chanh dây vàng phù hợp với vùng nhiệt đới có độ cao trung bình lớn hơn 600m so với mực nước biển. Vì vậy, người ta thường trồng chanh dây tím tại các vùng đất Tây Nguyên.
Đất đai:
Chanh leo là giống cây không kén đất, nhưng chúng sẽ sống tốt hơn khi được sống trong đất có thành phần cơ giới nhẹ, có khả năng thoát nước tốt.
Địa hình vùng đất bằng phẳng, ấm áp, ẩm ướt, có tầng canh tác sâu lơn hơn 50cm, độ mùn trên 2%, độ pH nằm trong khoảng từ 5,5 đến 6.
Nhiệt độ:
Nhiệt độ lý tưởng từ 20 đến 25 độ C, vùng trồng chanh leo không có sương muối (như vậy những tỉnh vùng cao phía bắc rét đậm rét hại, sương muối hầu như không thể sinh trưởng cây chanh dây). Khi nhiệt độ nằm dưới 10 độ, cây sẽ chết.
Ánh sáng:
Cây ưa sống trong môi trường có cường độ ánh sáng nhẹ.
Lượng mưa:
Đòi hỏi lượng mưa hàng nằm trung bình từ 1.600mm/năm, phân bố đều. Thời kì sai quả và nuôi quả yêu cầu lượng nước cho cây nhiều hơn, nếu thiếu nước quả sẽ bị teo lại, vỏ quả sần sùi, xấu xí và rụng.
2. Chọn giống cây chanh leo
Cây chanh dây có nhiều loại giống khác nhau như được sử dụng để thực hiện cách trồng chanh leo phổ biến, nhiều quả hơn cả là giống chanh vàng và chanh tím.
- Chanh dây vàng: loại chanh dây này có sức sống mạnh, ít bị nhiễm sâu bệnh, thích ứng tốt với điều kiện đất đai nhưng cho năng suất chưa cao, chỉ ở mức trung bình, quả có kích thước vừa và nhỏ. Khi chín, vỏ chanh chuyển sang màu vàng ươm, rất rất đẹp và bắt mắt.
- Chanh dây tím: nguồn gốc của giống cây này chủ yếu từ Đài Loan. Cũng có khả năng phát triển tốt nhưng yêu cầu địa hình cao.
Năng suất cho quả vượt trội, kích thước trái từ vừa cho tới lớn. Khi chín, quả chanh chuyển sang màu tím hoặc đỏ. Giống chanh này được mọi người ưu ái hơn cả.
Yêu cầu chung với cây giống:
Nên lựa chọn những cây khỏe mạnh để thực hiện kỹ thuật trồng chanh leo, không bị nhiễm sâu bệnh, lá tươi sinh trưởng tốt.
Chọn những cây ươm trong bầu đạt chiều cao từ 10 đến 12cm. Mua cây giống tại những vườn ươm uy tín, chất lượng có giấy chứng nhận. Giống cây được dùng để đem ươm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Ngoài ra, các bạn cũng có thể chọn lựa hạt giống và thực hiện những phương pháp xử lý như sau:
- Ngâm hạt giống trong nước ấm từ 30 đến 40 độ C trong vòng 24 giờ, vớt hết toàn bộ các hạt lép, hạt thối.
- Sau khi ngâm hạt xong thì vớt chúng ra, bạn có thể ủ thêm 1 giờ để kích thích hạt nhanh chóng nảy mầm. Tiếp theo tiến hành gieo vào bầu cây hay chậu đất gieo có bán kính chừng Phủ một lớp đất mỏng che kín hạt để giúp hạt nảy mầm.
- Đặt chậu tại những vị trí râm mát, có cường độ ánh sáng nhẹ và thường xuyên tưới nước với liều lượng vừa đủ.
- Sau khoảng thời gian từ 2 đến 3 tuần, hạt giống chanh dây bắt đầu nảy mầm.
- Cho tới tuần thứ 6, khi cây phát triển tới độ cao từ 8 đến 10cm thì chọn lọc và đem chúng ra vườn trồng.
3. Thời vụ và mật độ trồng cây chanh dây
Thời vụ trồng chanh leo là một yếu tố quan trọng giúp cây phát triển mạnh, trồng đúng thời điểm sẽ giúp hạt giống nhanh chóng nảy mầm cũng như thời tiết thuận lợi thì cây phát triển nhanh hơn, hạn chế sâu bệnh.
Thời vụ:
Bạn có thể tiến hành trồng chanh dây vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên thời vụ lý tưởng nhất là cuối tháng 11 cho tới tháng 1 năm sau.
Mật độ và khoảng cách:
Nếu trồng chanh dây xen canh với những giống cây khác, các bạn có thể duy trì trồng theo mật độ dưới đây
- Khoảng cách 5 x 5m, tương đương với mật độ là 400 cây/ha (bạn có thể xen canh cùng với cây tiêu hay cà phê con)
- Khoảng cách 5 x 4m, tương ứng với mật độ trồng là 500 cây/ha (có thể xen canh cùng với cây tiêu hay cà phê con)
- Khoảng cách 4 × 4m, tương ứng với mật độ trồng là625 cây/ha (trồng chanh leo xen canh với cây tiêu hoặc cà phê con)
- Nếu trồng chanh dây luân canh, các bạn cần duy trì khoảng cách và mật độ của cây như sau:
- Khoảng cách 3 x 3m, tương ứng với mật độ 1.000 cây/ha (trồng theo giàn truyền thống)
- Khoảng cách 3 x 2m, tương ứng với mật độ 1.800 cây/ha (trồng theo giàn thẳng đứng).
4. Chuẩn bị đất trồng chanh dây
Bạn cần tiến hành chuẩn bị đất trồng chanh dây trước 1 tháng, làm sạch toàn bộ cỏ dại trong vườn, đánh đất cho tơi xốp và bằng phẳng.
Nếu bạn thực hiện cách trồng chanh dây trên đất dốc, thì các bạn cần làm rãnh để thoát nước và chống xói mòn, rửa trôi vào mùa mưa.
Không nên trồng cây chanh leo trên những vùng đất mới, hay những vùng đất mang bệnh nấm lở cổ rễ, những loại virus gây hại… Không trồng tại những vùng, đất trũng dễ ngập úng, không dễ dàng thoát nước.
Nếu trước đó, vườn trồng đã trồng hay cây tiêu hoặc cà phê thì các bạn phải tiến hành cày xới đất canh tác.
Để có thể giảm thiểu lượng tuyến trùng trong đất, các bạn nên trồng hoa mùa khoảng 2 cho tới 3 vụ.
Đào hố đất theo kích thước từ 50cm x 50cm x 50cm. Với những vùng đất khó đào thì nên đào với độ sâu lớn một chút. Khi đào lớp đất mặt sâu chừng 20 đến 25cm để riêng sang một bên, lớp đất còn lại tại vị trí phía dưới để riêng sang một bên.
Bón lót: Dùng một lượng từ 10 đến 20kg phân chuồng ủ hoai mục (hay có thể thay thế bằng 2 đến 3kg phân hữu cơ vi sinh) cùng với 0,5kg phân super lân và 0,5 kg vôi bột + 1 thìa canh chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma (liều lượng này được áp dụng cho 1 hố).
Đem phân bón trộn đều cùng lớp đất mặt sau đó bón ủ xuống hố.
5. Hướng dẫn làm giàn cho chanh leo
Trồng cây chanh leo cần đặc biệt lưu ý tới việc thiết kế giàn. Các bạn có thể làm giàn theo kiểu truyền thống hay những loại giàn chữ T, chữ A…
Giàn truyền thống:
Kiểu giàn này thường sử dụng để trồng các loại cây như: bí, bầu, mướp, mướp đắng.
Các bạn dùng cọc tre xen kẽ với cọc bê tông chắc chắn, với khoảng cách đều nhau. Phía trên sử dụng dây kẽm đan thành lưới ô vuông, cố định dây kẽm vào vị trí đầu của cọc tre, cọc bê tông.
Tuy giàn dễ thi công nhưng cho chất lượng của quả chanh leo không đồng đều, khó ngăn chặn sâu bệnh, trồng chanh dây tới năm thứ 2 có thể giàn sẽ bị sập.
Giàn chữ T cọc đôi:
Trồng cọc tre thành từng cặp với khoảng cách là 1m, thanh ngang có chiều dài từ 2,5 đến 3m. Mỗi đôi cọc sẽ cách nhau khoảng 4 đến 4,5m, khoảng cách giữa mỗi hàng cọc là 3m.
Các bạn dùng dây kẽm 3 ly để buộc cố định tại đầu cọc, những thanh ngang lại với nhau. Sử dụng dây kẽm 2 ly để nối dài trên những thành ngang tạo thành lưới để cây chanh dây leo lên, giữa các dây cách nhau 1 khoảng là 50cm.
Giàn cọc chữ T cọc đơn:
Cắm cọc theo khoảng cách là 3m, thanh ngang có chiều dài từ 1,2 tới 1,5m. Chiều cao của cọc chừng 3m, trong đó 0,5m là phần được chôn sâu dưới đất.
Cọc chữ T mang lại ưu điểm là dễ dàng kiểm soát sâu bệnh, toàn bộ những gốc cây đều có thể hấp thụ ánh sáng mặt trời, chất lượng quả chanh leo tốt, kiểm soát sâu bệnh dễ dàng.
Tuy nhiên, quá trình thi công cọc chữ T phức tạp hơn.
6. Cách trồng chanh dây
Sau khi thực hiện xong những bước trên thì cách trồng chanh dây chẳng có gì khiến bạn khó khăn cả, chỉ với những thao tác đơn giản là bạn đã có thể hoàn thiện 2/3 quá trình trồng chanh dây rồi.
Tại vị trí giữa hố đất lớn đã được bón lót, các bạn đào một hố nhỏ ở giữa sau đó đặt bầu cây vào.
Nhẹ nhàng đặt cây con xuống hố, vun đất tơi xốp, dùng tay nén nhẹ, sử dụng cọc cắm, buộc thân cây vào cọc giúp cố định cây con không bị đổ khi gặp giông, bão hay các yếu tố bên ngoài khác.
Sau khi trồng dưa leo xong thì các bạn hãy tưới đẫm nước cho chúng nhanh chóng bén rễ.
Chế độ chăm sóc chanh dây
Việc chăm sóc cho cây sau khi trồng chanh leo là vô cùng cần thiết, muốn thu được quả tươi, cây xanh tốt thì bạn đừng quên phải thường xuyên tưới nước cũng như bón phân cho cây với liều lượng vừa đủ nhé
1. Tưới nước
Cây chanh dây là giống cây cần có độ ẩm cao, lượng nước nhiều và thường xuyên vì vậy thường tưới cho cây theo tần suất là 2 ngày 1 lần, đặc biệt là vào mùa khô thì lượng nước cần dùng sẽ nhiều hơn.
Việc làm này giúp cho cây nhanh chóng ra chồi, ra hoa và thường xuyên đậu quả, yêu cầu nước nhiều ở thời kì cây đang hình thành và sinh trưởng trái nếu thiếu nước sẽ khiến cho hoa bị rụng, trái teo lại.
2. Cắt tỉa, tạo tán
Việc cắt tỉa tạo tán cần được thực hiện thường xuyên để tạo ra những cành thứ cấp mới phân bố rải khắp mặt giàn giúp cho việc ra hoa đậu trái của cây được tốt hơn.
Khi cây đã lên giàn cần thường xuyên tạo hình, tỉa cành, đặc biệt là tỉa bớt lá vào giai đoạn mùa mưa vừa để hạn chế nấm bệnh sinh trưởng gây hại đồng thời có tác dụng ức chế sinh trưởng, giúp cho cây phát triển nhiều nụ, đậu nhiều trái.
Việc cắt tỉa cần được thực hiện thường xuyên. Sau khi thu hoạch cắt hết toàn bộ những cành trên mặt giàn đã cho trái.
Để lại thân và những cành từ mặt đất cho tới giàn. Một thời gian sau cây sẽ phát triển ra chồi mới, phân ra cành cấp 2, 3 và các cành quả.
Nếu chanh leo không được đốn tỉa hoàn toàn vào cuối năm, thì năm sau sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển và sinh trưởng, đặc biệt là khiến thu hẹp về mặt năng suất thu hoạch.
3. Quy trình bón phân
Hãy thực hiện quy trình bón phân trong chu trình trồng chanh dây dưới đây để cây luôn khỏe mạnh, cho trái có chất lượng tốt nhất nhé.
- Bón lót:Ngoài dùng số lượng phân chuồng, Lân, Vôi theo tập quán, các bạn cần bón theo công thức sau: 1,5 đến 2 kg phân Hữu cơ Chanh Dây Đầu trâu cùng với 0,1 đến 0,2 kg NPK 15-9-13 và TE Đầu trâu chuyên chanh dây/cây.
- Bón thúc: Thực hiện từ khi trồng chanh leo đến thời điểm cây con được 2 tháng tuổi:Bón một lượng phân từ 0,1 đến 0,2 kg NPK 15-9-13 và TE Đầu trâu chuyên chanh dây/cây cho mỗi lần bón. Mỗi tháng bón 2 lần.
- Cây chanh leo từ 2 tháng tuổi tới 6 tháng tuổi: Bón 0,2 tới 0,3 kg NPK 15-9-13 và TE Đầu trâu chuyên chanh dây/cây cho mỗi lần bón. Mỗi tháng tiến hành bón 2 lần.
- Chanh dây trong giai đoạn kinh doanh:Bón 0,1 đến 0,2 kg NPK 15-9-13 cùng với TE Đầu trâu chuyên chanh dây / cây cho mỗi lần bón, kết hợp với 0,5 đến 1 kg phân Hữu cơ chanh dây Đầu trâu / cây. Mỗi tháng tiến hành bón 2 lần.
4. Phòng trừ sâu bệnh hại cây chanh leo
Trong kỹ thuật trồng chanh dây thì việc phòng trừ sâu bệnh hại cho cây đặc biệt quan trọng. Khi phát hiện mầm bệnh hình thành trên cây thì bạn cần phải nhanh chóng có những biện pháp để xử lí triệt để, tránh tình trạng lây lan nhanh ra toàn cây, gây lên thiệt hại lớn.
Một số biện pháp phòng bệnh:
- Trồng chanh dây theo đúng mật độ được khuyến cáo. Nếu trồng với mật độ quá dày lá cây khó có thể quang hợp, tạo điều kiện cho mầm bệnh hình thành và phát triển.
- Mua đúng cây giống, tại những địa chỉ uy tín, không nên ham rẻ mà mua cây giống chanh leo còi cọc, yếu ớt, bị nhiễm sâu bệnh.
- Thực hiện theo kỹ thuật cắt tỉa cành, tán, những biệt pháp chăm sóc theo định kỳ.
- Những tác nhân gây bệnh cho cây chanh leo được xuất phát từ các nhân tố: tuyến trùng, những loại nấm, vi khuẩn, virus.
Bốn loại tuyến trùng thường gây bệnh hại trên chanh dây gồm có: Pratylenchus sp., Helicotylenchus sp., Scutellonema truncatum, Meloidogyne javanica. Tuyến trùng tấn công bộ rễ, cây mọc bất thường, quả rụng non, hút chất dinh dưỡng khiến lá vàng,…
Ngoài việc phải canh tác cẩn thận đất trồng cây chanh leo, khi phát hiện cây bị nhiễm bệnh, các bạn sử dụng một số loại thuốc như Carbosulfan, Ethoprophos… hay các chế phẩm vi sinh.
Thu hoạch quả chanh leo
Chắn chắn đây là công đoạn mà bạn mong chờ nhất trong suốt thời gian thực hiện cách trồng chanh leo phải không nào, tuy nhiên phải dựa vào thời gian kể từ khi trồng chanh leo, đặc điểm của quả rồi hãy tiến hành thu hoạch chúng nhé.
Thời gian có thể tiến hành thu hoạch chanh leo tương đối sớm, chỉ từ 5 đến 6 tháng sau khi trồng chanh dây là các bạn đã có thể thu hoạch.
Để có thể đạt được năng suất cao nhất thì chỉ nên khai thác kinh doanh cây chanh leo trong 2 năm. Sau đó, các bạn cần phải cải tạo lại đất để trồng chanh leo trong mùa tiếp theo.
Đối với giống cây chanh leo tím, các bạn bắt đầu thu hoạch khi quả đổi thành màu tím, thu hoạch toàn bộ những trái chín và gần chín. Sử dụng kéo cắt cẩn thận, không làm cho vỏ bị xây xước.
Thực hiện theo đúng kỹ thuật trồng chanh leo mà Fao hướng dẫn, các bạn có thể thu quả ổn định trong suốt 2 năm, năng suất trung bình đạt được là 100 tấn/ha/năm.
Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về kỹ thuật trồng chanh dây cũng như là cách chăm sóc chúng để thu được chất lượng, năng suất cao nhất rồi.
Qua bài viết này, Fao hy vọng các bạn có thể tự tay trồng cho mình những cây chanh leo xanh tốt, mang lại cho gia đình bạn nguồn thu nhập lớn từ chúng nhé. Chúc các bạn thành công!